Table of Contents
Mức độ nhận thức là gì trong thiết kế ma trận đề kiểm tra?
Thông tư 27/2020/TT-BGDĐT quy định về việc kiểm tra định kỳ học sinh tiểu học, yêu cầu đề kiểm tra phải bám sát mục tiêu học tập và đánh giá được năng lực của học sinh. Để đạt được điều này, các câu hỏi trong đề kiểm tra được phân chia theo các mức độ nhận thức khác nhau, giúp đánh giá toàn diện khả năng của học sinh. Cụ thể, có ba mức độ nhận thức chính được sử dụng trong thiết kế ma trận đề kiểm tra:
Mức 1: Nhận biết
Đây là mức độ cơ bản nhất, yêu cầu học sinh nhận biết, nhắc lại hoặc mô tả kiến thức đã học. Học sinh cần thể hiện khả năng hiểu và tái tạo lại thông tin một cách đơn giản. Các câu hỏi ở mức độ này thường tập trung vào việc kiểm tra khả năng ghi nhớ và hiểu những kiến thức cốt lõi.
Ví dụ: Kể tên các tỉnh thành thuộc miền Bắc Việt Nam.
Mức 2: Thông hiểu
Ở mức độ này, học sinh cần phải kết nối, sắp xếp và so sánh các kiến thức đã học để giải quyết vấn đề. Học sinh không chỉ đơn thuần nhắc lại kiến thức mà còn phải thể hiện khả năng tổ chức thông tin và áp dụng vào tình huống tương tự.
Ví dụ: So sánh đặc điểm địa lý của miền Bắc và miền Nam Việt Nam.
Mức 3: Vận dụng
Mức độ vận dụng là mức độ cao nhất, đòi hỏi học sinh vận dụng kiến thức đã học để giải quyết vấn đề mới, phân tích tình huống và đưa ra đánh giá, sáng tạo. Học sinh cần thể hiện khả năng tư duy phản biện, linh hoạt và sáng tạo trong việc ứng dụng kiến thức vào thực tiễn.
Ví dụ: Đề xuất giải pháp giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu đến Đồng bằng sông Cửu Long.
Quy trình xây dựng câu hỏi theo mức độ nhận thức
Để xây dựng câu hỏi theo các mức độ nhận thức, cần tuân thủ quy trình sau:
- Bước 1: Xác định mục tiêu học tập và dự kiến câu hỏi bám sát mục tiêu đó.
- Bước 2: Xây dựng đáp án đúng và các đáp án sai thường gặp, phân loại lỗi học sinh hay mắc phải (lỗi lưu trữ thông tin, lỗi xử lý thông tin, lỗi chú ý).
- Bước 3: Xác định các yếu tố khó của bài, cách học sinh tiếp cận và dự kiến các bước làm bài.
- Bước 4: Điều chỉnh độ khó của câu hỏi bằng cách tăng hoặc giảm lượng thông tin, sao cho phù hợp với mức độ nhận thức cần đánh giá.
Hiểu rõ các mức độ nhận thức trong thiết kế ma trận đề kiểm tra là rất quan trọng để xây dựng đề kiểm tra khoa học, đánh giá chính xác năng lực học sinh và góp phần nâng cao chất lượng giáo dục.
Nguyễn Lân Tuất là nhà khoa học người Việt Nam trong lĩnh vực vật liệu tiên tiến, hiện đang làm việc tại Đức (wiki). Ông xuất thân từ dòng họ Nguyễn Lân, gia đình có truyền thống hiếu học. Với nhiều năm nghiên cứu và giảng dạy, ông đã đóng góp quan trọng trong công nghệ vật liệu, đặc biệt là màng mỏng và vật liệu chức năng, với các ứng dụng thực tiễn trong công nghiệp và khoa học.