Tác Dụng Của Lá Phan Tả Diệp: Công Dụng Và Lưu Ý Khi Sử Dụng

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ Lê Thị Hồng Chính – Bác sĩ Y Học Cổ Truyền – Trung tâm Y Học Cổ Truyền Vinmec – Sao Phương Đông

Lá phan tả diệp, còn được gọi là dương tả diệp hay tả diệp trà (tên khoa học: Cassia angustifolia Vahl và Cassia acutifolia Delile, họ Vang – Caesalpiaceae), được sử dụng rộng rãi trong cả Y học cổ truyền và hiện đại nhờ tác dụng nhuận tràng, trị táo bón. Vậy lá phan tả diệp có tác dụng gì? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết qua bài viết dưới đây.

Bài viết này sẽ giải đáp các thắc mắc thường gặp về công dụng, tác dụng phụ, cũng như những lưu ý quan trọng khi sử dụng lá phan tả diệp. Bạn đọc có thể tham khảo thêm về trên trang trong văn bản còn được gọi là gì để hiểu rõ hơn về cách trình bày thông tin y khoa.

Lá Phan Tả Diệp Có Tác Dụng Gì?

Bộ phận dùng làm thuốc của cây phan tả diệp là lá, được phơi hoặc sấy khô ở nhiệt độ 40-50°C.

Theo Y Học Cổ Truyền:

• Lá phan tả diệp có vị ngọt đắng, tính hàn, quy kinh đại tràng.
• Có tác dụng tả hạ, thanh nhiệt, trị táo bón do thực nhiệt, làm sạch đường ruột trước khi phẫu thuật.
• Theo sách “Hiện đại thực dụng Trung Dược”, dùng liều lượng ít, vị đắng của phan tả diệp có tác dụng kiện vị, hỗ trợ tiêu hóa. Uống liều lượng thích hợp có tác dụng nhuận tràng nhẹ, nếu muốn tẩy xổ mạnh có thể dùng 4-6g thuốc ngâm kiệt.

Theo Y Học Hiện Đại:

• Thành phần chính gây nhuận tràng, tẩy xổ trong phan tả diệp là antraglucosides (anthraquinone glycosides), chủ yếu là sennoside.
• Nước ngâm phan tả diệp có tác dụng ức chế một số loại nấm gây bệnh ngoài da.
• Dùng liều cao có thể gây tẩy xổ mạnh, phân lỏng, đau bụng. Liều rất cao có thể gây đau bụng dữ dội, nôn mửa.
• Tác dụng tẩy xổ có thể kéo dài 1-2 ngày, sau đó ít gây táo bón trở lại.

Tác Dụng Phụ Của Lá Phan Tả Diệp Là Gì?

Khi sử dụng phan tả diệp, bạn có thể gặp một số tác dụng phụ như:

• Đau bụng dữ dội
• Tiêu chảy
• Táo bón nặng hơn sau khi ngừng sử dụng
• Sụt cân
• Hạ kali máu
• Buồn nôn
• Ngứa
• Chán ăn
• Nước tiểu đậm màu
• Phân màu đất sét
• Vàng da

Ngoài ra, có thể xuất hiện các dấu hiệu phản ứng dị ứng như phát ban, sưng mặt/môi/lưỡi/cổ họng, khó thở. Bạn nên thông báo ngay cho bác sĩ nếu gặp bất kỳ tác dụng phụ nghiêm trọng nào. Một số tác dụng phụ khác có thể gặp bao gồm co thắt dạ dày, đầy bụng, ợ hơi, tiêu chảy nhẹ, đau khớp hoặc nước tiểu đổi màu. Tham khảo ý kiến bác sĩ nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về tác dụng phụ của phan tả diệp. Biết thêm về lợi ích của việc ăn lá diếp cá có tác dụng gì cũng có thể giúp ích cho sức khỏe của bạn.

Những Trường Hợp Cần Thận Trọng Khi Sử Dụng Lá Phan Tả Diệp

Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng phan tả diệp nếu bạn:

• Đang sử dụng các loại thuốc khác.
• Bị dị ứng với bất kỳ thành phần nào của phan tả diệp hoặc các loại thuốc, thảo mộc khác.
• Mắc các bệnh lý hoặc rối loạn như: mất nước, tiêu chảy, phân lỏng, đau bụng, tắc ruột, viêm loét đại tràng, viêm ruột thừa, bệnh Crohn, viêm dạ dày, sa hậu môn, trĩ, bệnh tim.
• Có tiền sử dị ứng với thực phẩm, thuốc nhuộm, chất bảo quản hoặc động vật.

Phan tả diệp có thể làm tăng co bóp cơ trơn tử cung và bàng quang, do đó phụ nữ có thai, người bị viêm bàng quang, viêm tử cung không nên sử dụng. Người bị táo bón do co thắt đại tràng hoặc viêm đại tràng cũng không nên dùng phan tả diệp. Đôi khi, trước mặt bệnh tâm thần, quỷ dị chẳng là gì cả, vì vậy hãy luôn tìm kiếm sự tư vấn y tế chuyên nghiệp.

Mức Độ An Toàn Của Lá Phan Tả Diệp

Sử dụng phan tả diệp trong thời gian dài hoặc liều cao có thể gây ra các phản ứng phụ nghiêm trọng, bao gồm phụ thuộc thuốc nhuận tràng và tổn thương gan. Phụ nữ cho con bú cần tránh sử dụng phan tả diệp vì các anthranoid có thể bài tiết qua sữa mẹ, gây tiêu chảy cho trẻ.

Phan tả diệp có thể tương tác với một số loại thuốc như digoxin (Lanoxin®), warfarin (Coumadin®), thuốc lợi tiểu (chlorothiazide, hydrochlorothiazide, furosemide, chlorthalidone,…). Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng phan tả diệp nếu bạn đang dùng các loại thuốc này. Việc đắp lá diếp cá có tác dụng gì và uống nước lá răng cưa có tác dụng gì cũng là những kiến thức bổ ích bạn nên tìm hiểu.

Tùy theo liều lượng, tác dụng của phan tả diệp có thể là nhuận tràng nhẹ hoặc tẩy xổ mạnh. Vì vậy, luôn tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng phan tả diệp để điều trị bệnh.