Bệnh Newcastle ở gà: Nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng trị

Bệnh Newcastle ở gà là gì?

Bệnh Newcastle ở gà, hay còn gọi là dịch tả gà, là bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus gây ra. Bệnh lây lan nhanh chóng và ảnh hưởng đến gà ở mọi lứa tuổi, gây viêm và xuất huyết các cơ quan đường tiêu hóa, hô hấp.

Newcastle là một bệnh nguy hiểm, thuộc danh sách bệnh bắt buộc phải công bố dịch bệnh đối với động vật trên cạn theo quy định của Cục Thú Y. Hiểu rõ nguyên nhân, đặc điểm và triệu chứng của bệnh là bước đầu tiên để phòng ngừa và điều trị hiệu quả.

Nguyên nhân gây bệnh Newcastle ở gà

Tác nhân gây bệnh Newcastle ở gà là virus RNA thuộc họ Paramyxoviridae, có khả năng gây ngưng kết hồng cầu gà.

hình thái của virus newcastle

Virus Newcastle có bộ gen RNA sợi đơn, đa hình thái (hình tròn, trụ, sợi), kích thước 100-500 nm, không phân đoạn, đối xứng xoắn, có vỏ bọc lipoprotein.

Đặc điểm lây truyền bệnh Newcastle ở gà

Bệnh Newcastle lây truyền qua đường tiêu hóa và hô hấp. Gà khỏe mạnh có thể bị nhiễm bệnh khi tiếp xúc trực tiếp với phân, dịch tiết của gà bệnh, hoặc gián tiếp qua dụng cụ chăn nuôi, thức ăn, nước uống nhiễm virus. Virus cũng có thể lây truyền qua vỏ trứng từ phân gà bệnh.

Bệnh Newcastle xuất hiện ở mọi lứa tuổi gà và quanh năm, đặc biệt phổ biến vào mùa lạnh và độ ẩm cao.

Triệu chứng của bệnh Newcastle ở gà

Thời gian ủ bệnh Newcastle thường từ 5-6 ngày, nhưng có thể dao động từ 2-15 ngày. Tỷ lệ mắc bệnh và tỷ lệ chết phụ thuộc vào độc lực của virus và sức đề kháng của gà. Gà thịt có tỷ lệ chết lên đến 90%, gà đẻ tỷ lệ chết thấp hơn (1-5%) nhưng sản lượng trứng có thể giảm đến 60%.

Dựa vào độc lực của virus, bệnh Newcastle được chia thành 4 thể:

Thể Doyle (hướng nội tạng)

Gà bệnh có biểu hiện ủ rũ, sốt cao, bỏ ăn, khát nước, khó thở, kiệt sức dần và chết sau 4-8 ngày. Có thể xuất hiện phù nề quanh mắt và đầu. Phân lỏng màu xanh, đôi khi có lẫn máu. Giai đoạn sau, gà có thể xuất hiện triệu chứng thần kinh như co giật, run cơ, vẹo cổ, ưỡn mình ra sau, liệt chân và cánh.

Thể Beach (hướng hô hấp – thần kinh)

Bệnh khởi phát đột ngột và lây lan nhanh. Gà bệnh thở khó, ngáp gió, ho, giảm ăn, giảm hoặc ngừng đẻ. Sau 1-2 ngày hoặc muộn hơn, có thể xuất hiện triệu chứng thần kinh.

Thể Beaudette (hướng hô hấp)

Thể này thường gặp ở gà lớn, biểu hiện chủ yếu là ho, giảm ăn, giảm đẻ (ảnh hưởng đến chất lượng trứng nếu kéo dài). Có thể kèm theo triệu chứng thần kinh.

Thể Hitchner

Thể này hiếm gặp ở gà lớn. Âm rale hô hấp chỉ xuất hiện khi gà ngủ hoặc bị kích động. Gà con dễ mắc bệnh hơn. Không có triệu chứng thần kinh.

gà ủ rũ khi bị newcastle

phân lỏng màu xanh thỉnh thoảng có vẩy máu khi nhiễm newcastle

Bệnh tích của bệnh Newcastle ở gà

xuất huyết trên các núm rai của dạ dày tuyếnniêm mạc mắt gà xuất huyếtkhí quản gà xuất huyếtcác mảng payers sưng và xuất huyết ở gànang trứng gà xung huyết hình quả bígà bị xuất huyết hậu môngà bị sưng đầu và mặtxuất huyết hạch ngã ba van hồi manh tràng ở gàtrứng nhạt mà và vỏ lụa khi mắc newcastletriệu chứng thần kinh gà quẹo đầu

Chẩn đoán bệnh Newcastle ở gà

Chẩn đoán bệnh Newcastle cần kết hợp chẩn đoán lâm sàng (dựa trên tỷ lệ mắc bệnh, tỷ lệ chết, triệu chứng) và chẩn đoán cận lâm sàng (phản ứng huyết thanh học, phân lập virus, PCR, kiểm tra mô bệnh học). Việc chẩn đoán phân biệt với các bệnh khác như Xoắn trùng, phó thương hàn, viêm thanh khí quản truyền nhiễm (ILT), viêm khí quản truyền nhiễm (IB), đậu gà, thiếu vitamin E, thiếu vitamin A, bệnh Marek, viêm não truyền nhiễm và cúm gà là rất quan trọng.

chẩn đoán cận lâm sàng gà bị newcastle

Điều trị bệnh Newcastle ở gà

Hiện chưa có thuốc điều trị đặc hiệu bệnh Newcastle. Có thể bổ sung vitamin B-Complex và vitamin C để tăng cường sức đề kháng cho gà, hoặc sử dụng kháng sinh để ngăn ngừa nhiễm trùng thứ phát.

khang sinh amoxivet 50% powder tri benh ho hap tieu hoa o gia cam heo

Phòng bệnh Newcastle ở gà

Phòng bệnh Newcastle bằng vaccine là biện pháp hiệu quả nhất. Một số loại vaccine phòng bệnh Newcastle bao gồm:

Bên cạnh việc tiêm phòng, cần thực hiện nghiêm ngặt các biện pháp an toàn sinh học trong chăn nuôi, vệ sinh sát trùng chuồng trại để hạn chế mầm bệnh.

Lưu ý khi gà mắc bệnh Newcastle

Khi phát hiện dịch bệnh, không bán gia cầm bệnh ra ngoài. Cần tiêu hủy gà bệnh theo quy định, kiểm soát côn trùng, tạm dừng nhập gà trong vùng dịch và tăng cường phòng bệnh cho các trại lân cận.