Table of Contents
Trục khuỷu là bộ phận quan trọng trong động cơ, đóng vai trò biến chuyển động tịnh tiến thành chuyển động quay. Bài viết này của Shining Home – Gia đình Anh Ngữ sẽ giải đáp chi tiết về trục khuỷu, từ cấu tạo, chức năng đến phân loại và các yêu cầu kỹ thuật.
Trục Khuỷu là gì?
Trục khuỷu, hay còn gọi là trục cơ, là bộ phận chịu lực và biến đổi chuyển động tịnh tiến của piston thành chuyển động quay, tạo ra momen quay để sinh công. Nó chiếm khoảng 25-30% tổng giá thành của động cơ và được ứng dụng rộng rãi trong máy phát điện, máy bơm nước, ô tô, máy kéo, xe nâng,…
Hình ảnh minh họa trục khuỷu
Cấu tạo của Trục Khuỷu
Trục khuỷu gồm 6 bộ phận chính:
1. Đầu Trục Khuỷu
Đầu trục khuỷu được lắp vấu khởi động, puly dẫn động quạt gió, bơm nước, bánh răng dẫn động trục cam và có thể có bộ giảm chấn xoắn.
2. Cổ Trục Khuỷu
Cổ trục là trục quay chính, có hình trụ, bề mặt cứng và bóng. Số lượng cổ trục có thể khác nhau tùy thuộc vào động cơ.
3. Chốt Khuỷu
Chốt khuỷu nối với đầu to của thanh truyền. Số lượng chốt khuỷu bằng số xi lanh của động cơ.
4. Má Khuỷu
Má khuỷu nối chốt khuỷu với cổ trục, tạo thành tay quay. Hình dạng má khuỷu có thể là hình chữ nhật, hình tròn, hình chữ nhật vát góc hoặc hình oval.
5. Đối Trọng
Đối trọng được gắn đối diện chốt khuỷu để cân bằng lực quán tính ly tâm.
6. Đuôi Trục Khuỷu
Đuôi trục khuỷu có mặt bích để lắp bánh đà và phần rỗng để lắp vòng ổ bi sơ cấp của hộp số, giúp truyền công suất.
Hình ảnh chi tiết cấu tạo trục khuỷu
Chức năng của Trục Khuỷu
Trục khuỷu có 3 chức năng chính:
- Biến đổi chuyển động: Từ chuyển động tịnh tiến của piston thành chuyển động quay, tạo momen quay.
- Kết nối các hệ thống: Nối với trục ly hợp và hộp số để truyền động.
- Chịu lực: Chịu lực từ piston và tạo momen quay, lực đẩy cho động cơ.
Minh họa chức năng của trục khuỷu trong động cơ
Phân loại Trục Khuỷu
Trục khuỷu được chia thành hai loại:
- Trục khuỷu liền: Đúc liền khối, không tháo rời được, thường dùng trong động cơ cỡ nhỏ và trung bình.
- Trục khuỷu ghép: Lắp ghép từ các bộ phận riêng biệt, thường dùng trong động cơ cỡ lớn.
Yêu cầu Kỹ thuật của Trục Khuỷu
Trục khuỷu cần đáp ứng các yêu cầu sau:
- Chịu lực tốt: Chịu uốn, xoắn, mài mòn.
- Độ cứng và bền bỉ cao: Thường được chế tạo từ hợp kim crom, niken và thép.
