Trình Tự Xét Xử Sơ Thẩm Vụ Án Dân Sự tại Tòa Án

Xét xử sơ thẩm là bước quan trọng trong quá trình giải quyết tranh chấp dân sự. Việc nắm vững trình tự xét xử sơ thẩm giúp các bên bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về các bước trong trình tự xét xử sơ thẩm vụ án dân sự tại Tòa án Việt Nam.

Nộp Đơn Khởi Kiện

Bước đầu tiên trong quá trình xét xử sơ thẩm là nộp đơn khởi kiện cùng các tài liệu, chứng cứ liên quan (Hồ sơ khởi kiện) đến Tòa án có thẩm quyền. Bạn có thể nộp đơn trực tiếp tại Tòa án, qua dịch vụ bưu chính hoặc trực tuyến qua Cổng thông tin điện tử của Tòa án (nếu có). Ngày khởi kiện được xác định theo quy định pháp luật tùy theo hình thức nộp đơn.

Hòa Giải tại Tòa Án

Sau khi nhận đơn khởi kiện, Tòa án sẽ thông báo cho người khởi kiện về quyền được lựa chọn hòa giải và lựa chọn Hòa giải viên (trừ trường hợp không tiến hành hòa giải theo quy định). Nếu đồng ý hòa giải, Tòa án sẽ tiến hành thủ tục hòa giải. Nếu không đồng ý, Tòa án sẽ chuyển đơn để xử lý theo thủ tục tố tụng.

Thụ Lý Vụ Án và Nộp Tạm Ứng Án Phí

Thẩm phán sẽ xem xét Hồ sơ khởi kiện và quyết định: (i) Yêu cầu sửa đổi, bổ sung đơn khởi kiện; (ii) Thông báo thụ lý vụ án; (iii) Chuyển đơn khởi kiện cho Tòa án có thẩm quyền; hoặc (iv) Trả lại đơn khởi kiện.

Nếu vụ án đủ điều kiện thụ lý, Tòa án sẽ yêu cầu người khởi kiện nộp tạm ứng án phí. Việc nộp tạm ứng án phí là điều kiện tiên quyết để Tòa án thụ lý vụ án (trừ trường hợp được miễn). Sau khi nhận được tạm ứng án phí, Thẩm phán sẽ thụ lý vụ án và gửi thông báo thụ lý cho các bên liên quan.

Yêu Cầu Phản Tố và Yêu Cầu Độc Lập

Bị đơn và người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan có quyền gửi ý kiến, tài liệu, chứng cứ, yêu cầu phản tố và yêu cầu độc lập (nếu có) trong thời hạn 15 ngày kể từ ngày nhận được thông báo thụ lý vụ án. Lưu ý, yêu cầu phản tố và yêu cầu độc lập chỉ được chấp nhận nếu được đưa ra trước phiên họp kiểm tra chứng cứ và hòa giải.

Phiên Họp Kiểm Tra Chứng Cứ và Hòa Giải

Phiên họp này là bắt buộc để đảm bảo tính công khai và hợp pháp của chứng cứ. Tại phiên họp, các bên có thể hòa giải. Nếu hòa giải thành, Thẩm phán sẽ ban hành quyết định công nhận sự thỏa thuận. Nếu không hòa giải được, Thẩm phán sẽ tiến hành kiểm tra chứng cứ.

Quyết Định Đưa Vụ Án Ra Xét Xử

Nếu không hòa giải thành và không thuộc trường hợp tạm đình chỉ hoặc đình chỉ giải quyết, Thẩm phán sẽ ra quyết định đưa vụ án ra xét xử, ghi rõ thời gian, địa điểm và những người tham gia phiên tòa.

Phiên Tòa Sơ Thẩm

Phiên tòa sơ thẩm diễn ra theo trình tự: (i) chuẩn bị khai mạc; (ii) khai mạc; (iii) trình bày; (iv) xét hỏi; (v) tranh luận; (vi) nghị án; và (vii) tuyên án. Các bên trình bày, đặt câu hỏi, tranh luận và sử dụng chứng cứ để bảo vệ quyền lợi. Sau khi nghị án, Hội đồng xét xử sẽ tuyên án.

Cấp Trích Lục Bản Án và Giao Bản Án

Tòa án cấp trích lục bản án cho các đương sự trong vòng 03 ngày làm việc kể từ ngày kết thúc phiên tòa và giao/gửi bản án trong vòng 10 ngày kể từ ngày tuyên án. Bản án sơ thẩm có hiệu lực pháp luật sau 01 tháng kể từ ngày tuyên án nếu không có kháng cáo, kháng nghị (trừ trường hợp kháng cáo quá hạn).