Table of Contents
Chiến Dịch Biên Giới Thu Đông 1950 là gì?
Chiến dịch Biên giới Thu Đông 1950, còn được gọi là Chiến dịch Lê Hồng Phong 2, diễn ra từ 16/9 đến 17/10/1950. Đây là chiến dịch quan trọng trong Chiến tranh Đông Dương, do Quân đội Nhân dân Việt Nam thực hiện nhằm phá vỡ thế bị cô lập của căn cứ địa Việt Bắc, mở đường tiếp nhận viện trợ từ Trung Quốc và mở rộng căn cứ địa. Chiến dịch cũng nhằm mục tiêu tiêu diệt một phần sinh lực quân Pháp, đồng thời thử nghiệm chiến thuật mới cho quân đội còn non trẻ.
Bối cảnh lịch sử của Chiến dịch Biên giới Thu Đông 1950
Năm 1949, Pháp gặp khó khăn trong việc kiểm soát đồng bằng Bắc Bộ và không thể tiến vào Việt Bắc. Việt Minh dần tổ chức lại lực lượng, thực hiện các trận đánh quy mô lớn. Việc thiết lập quan hệ ngoại giao với Trung Quốc, Liên Xô và Đông Âu đã củng cố uy tín và tiềm lực cho Việt Minh. Pháp sa lầy trong thế phòng ngự, phải dựa vào viện trợ của Mỹ và thực hiện chiến lược “Da vàng hóa chiến tranh”.
Mục tiêu của Chiến dịch Biên giới Thu Đông 1950
Pháp tăng cường phòng thủ biên giới, cô lập Việt Bắc với đồng bằng Bắc Bộ. Việt Minh chủ động tấn công để mở cửa biên giới, nhận viện trợ từ các nước xã hội chủ nghĩa, tiêu diệt sinh lực địch và mở rộng căn cứ địa. Sau chiến dịch Lê Hồng Phong 1 tại Lào Cai – Bắc Hà với kết quả hạn chế, Việt Minh chuyển hướng sang Cao Bằng – Lạng Sơn.
Lực lượng tham gia Chiến dịch Biên giới Thu Đông 1950
Lực lượng Pháp
Pháp bố trí hệ thống phòng thủ kiên cố dọc đường số 4 từ Cao Bằng đến Móng Cái. Lực lượng gồm 10 tiểu đoàn Âu-Phi, pháo binh, công binh, thiết giáp và máy bay. Quân Lê Dương và Tabor được đánh giá cao về khả năng chiến đấu. Tuy nhiên, hệ thống phòng thủ này dàn trải, hậu cần khó khăn và phụ thuộc vào không quân.
Lực lượng Việt Minh
Quân đội Nhân dân Việt Nam gồm Đại đoàn 308, trung đoàn 174, 209, pháo binh, công binh và bộ đội địa phương, tổng cộng khoảng 29.500 người. Đại đoàn 308 được huấn luyện tại Trung Quốc. Hậu cần là một thách thức lớn đối với Việt Minh.
Diễn biến Chiến dịch Biên giới Thu Đông 1950
Đợt 1: Tiêu diệt cứ điểm Đông Khê (16-20/9/1950)
Việt Minh sử dụng lực lượng áp đảo tấn công Đông Khê. Sau 54 giờ chiến đấu, cứ điểm này thất thủ. Đây là lần đầu tiên Quân đội Nhân dân Việt Nam áp dụng thành công chiến thuật công kiên ở cấp trung đoàn.
Đợt 2: Tiêu diệt quân cơ động Pháp (21-29/9/1950)
Pháp thực hiện “hành quân kép” nhằm tái chiếm Đông Khê và tấn công Thái Nguyên. Việt Minh bố trí thế trận phục kích, tiêu diệt binh đoàn Le Page và Charton khi chúng rút lui khỏi Cao Bằng.
Đợt 3: Truy kích quân Pháp rút chạy (9-14/10/1950)
Quân đội Nhân dân Việt Nam truy kích quân Pháp rút lui khỏi Thất Khê, Na Sầm, Đồng Đăng và Lạng Sơn, gây thiệt hại nặng nề về trang bị. Ngày 17/10, Việt Minh chủ động kết thúc chiến dịch.
Kết quả và ý nghĩa Chiến dịch Biên giới Thu Đông 1950
Kết quả đối với Pháp
Pháp thiệt hại nặng nề về quân số và trang bị, mất quyền chủ động trên chiến trường. Chiến lược quân sự – chính trị của Pháp bị phá sản.
Kết quả đối với Việt Nam
Việt Nam đạt được toàn bộ mục tiêu đề ra, phá vỡ thế bị cô lập, mở rộng căn cứ địa và giành quyền chủ động chiến lược. Chiến dịch Biên giới Thu Đông 1950 là bước ngoặt quan trọng, tạo tiền đề cho những thắng lợi tiếp theo.

Nguyễn Lân Tuất là nhà khoa học người Việt Nam trong lĩnh vực vật liệu tiên tiến, hiện đang làm việc tại Đức (wiki). Ông xuất thân từ dòng họ Nguyễn Lân, gia đình có truyền thống hiếu học. Với nhiều năm nghiên cứu và giảng dạy, ông đã đóng góp quan trọng trong công nghệ vật liệu, đặc biệt là màng mỏng và vật liệu chức năng, với các ứng dụng thực tiễn trong công nghiệp và khoa học.