Án Tử Hình: Khi Nào Không Áp Dụng và Thi Hành?

Tử hình là gì?

Theo Bộ luật Hình sự 2015, tử hình là hình phạt đặc biệt nghiêm khắc, chỉ áp dụng cho những tội phạm đặc biệt nghiêm trọng. Những tội này thường thuộc nhóm xâm phạm an ninh quốc gia, tính mạng con người, ma túy, tham nhũng và một số tội đặc biệt nghiêm trọng khác.

alt text: Hình ảnh minh họa về phiên tòa xét xử hình sự

Trường hợp không áp dụng án tử hình

Bộ luật Hình sự 2015 quy định rõ các trường hợp không áp dụng án tử hình, cụ thể:

• Người dưới 18 tuổi khi phạm tội: Luật pháp bảo vệ trẻ em và vị thành niên, không áp dụng hình phạt tử hình cho đối tượng này.
• Phụ nữ có thai: Nhằm bảo vệ sự sống của thai nhi và người mẹ, pháp luật miễn trừ án tử hình cho phụ nữ mang thai.
• Phụ nữ đang nuôi con dưới 36 tháng tuổi: Việc nuôi con nhỏ được xem là tình tiết giảm nhẹ, miễn trừ án tử hình cho người mẹ trong thời gian này.
• Người đủ 75 tuổi trở lên khi phạm tội hoặc khi xét xử: Do tuổi cao và sức khỏe yếu, người từ 75 tuổi trở lên sẽ không bị áp dụng án tử hình.

Trường hợp không thi hành án tử hình

Ngoài việc không áp dụng, cũng có những trường hợp không thi hành án tử hình dù đã bị kết án. Cụ thể:

• Phụ nữ có thai hoặc đang nuôi con dưới 36 tháng tuổi: Tương tự như trường hợp không áp dụng, pháp luật bảo vệ quyền lợi của người mẹ và trẻ em.
• Người đủ 75 tuổi trở lên: Do tuổi cao, sức khỏe yếu, người từ 75 tuổi trở lên sẽ không bị thi hành án tử hình.
• Người bị kết án tử hình về tội tham ô tài sản, nhận hối lộ nhưng đã nộp lại ít nhất ba phần tư tài sản và hợp tác tích cực với cơ quan chức năng hoặc lập công lớn: Đây là trường hợp đặc biệt, khuyến khích người phạm tội khắc phục hậu quả và hỗ trợ điều tra.

Trong các trường hợp trên, án tử hình sẽ được chuyển thành tù chung thân.

Tội phạm chưa đạt và án tử hình

Đối với tội phạm chưa đạt, nếu điều luật quy định hình phạt cao nhất là tù chung thân hoặc tử hình, hình phạt áp dụng sẽ không quá 20 năm tù.

Các tội có khung hình phạt cao nhất là tử hình

Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) liệt kê 18 tội danh có khung hình phạt cao nhất là tử hình, bao gồm các tội liên quan đến an ninh quốc gia, xâm phạm tính mạng, ma túy, tham nhũng, khủng bố, chống loài người và tội ác chiến tranh. Một số tội danh tiêu biểu như:

• Phản bội Tổ quốc
• Giết người
• Hiếp dâm người dưới 16 tuổi
• Sản xuất, buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh
• Sản xuất, vận chuyển, mua bán trái phép chất ma túy
• Khủng bố
• Tham ô tài sản
• Nhận hối lộ

Hình phạt tử hình và Bộ luật Hình sự

Việc áp dụng và thi hành án tử hình được quy định chặt chẽ trong Bộ luật Hình sự, đảm bảo tính nghiêm minh của pháp luật nhưng đồng thời cũng thể hiện tính nhân đạo trong từng trường hợp cụ thể.