Table of Contents
FTP là gì?
FTP (File Transfer Protocol) là giao thức truyền tập tin, được sử dụng để sao chép và di chuyển tập tin giữa máy tính (máy khách – client) và máy chủ (server) trên mạng internet. FTP cho phép người dùng tải tập tin từ máy chủ về máy tính cá nhân hoặc ngược lại, cũng như quản lý tập tin và thư mục trên máy chủ từ xa.
Giao thức FTP là gì?Mô hình giao thức FTP
FTP được sử dụng rộng rãi để trao đổi dữ liệu lớn như hình ảnh, video, phần mềm và các tệp tin khác. Giao thức này hoạt động dựa trên mô hình Client-Server, nơi máy khách gửi yêu cầu đến máy chủ FTP để thực hiện các thao tác với tập tin.
FTP dùng để làm gì?
Trong môi trường doanh nghiệp, FTP có nhiều ứng dụng quan trọng:
- Chia sẻ dữ liệu giữa các chi nhánh, phòng ban và đối tác.
- Sao lưu và khôi phục dữ liệu.
- Quản trị website: tải lên và chỉnh sửa các tệp tin website trên máy chủ.
Cách thức hoạt động của giao thức FTP
FTP hoạt động dựa trên hai kết nối riêng biệt: kết nối điều khiển (Control Connection) và kết nối dữ liệu (Data Connection).
Mô hình hoạt động của giao thức FTPSơ đồ hoạt động của FTP
- Kết nối điều khiển: Sử dụng cổng 21, chịu trách nhiệm truyền lệnh và thông tin điều khiển giữa máy khách và máy chủ.
- Kết nối dữ liệu: Sử dụng cổng khác (có thể thay đổi), chịu trách nhiệm truyền tải dữ liệu thực tế.
Các phương thức truyền dữ liệu trong giao thức FTP
FTP hỗ trợ ba phương thức truyền dữ liệu chính:
- Stream mode: Truyền dữ liệu dưới dạng luồng byte liên tục.
- Block mode: Chia dữ liệu thành các khối (block) trước khi truyền.
- Compressed mode: Nén dữ liệu trước khi truyền để giảm dung lượng và thời gian truyền tải.
So sánh kết nối FTP chủ động và thụ động
FTP có hai chế độ kết nối: chủ động (Active) và thụ động (Passive).
- Chủ động: Máy chủ khởi tạo kết nối dữ liệu đến máy khách.
- Thụ động: Máy khách khởi tạo kết nối dữ liệu đến máy chủ. Chế độ thụ động thường được sử dụng khi máy khách nằm sau tường lửa.
Một số điều cần biết khác về FTP
Cách tự xây dựng một máy chủ FTP nhỏ gọn
Việc xây dựng máy chủ FTP cá nhân đã trở nên dễ dàng hơn bao giờ hết. Bạn có thể sử dụng router có tích hợp FTP hoặc phần mềm FTP server trên máy tính.
Xây dựng máy chủ FTP cá nhân
Kết nối bộ nhớ ngoài (ổ cứng, USB) với router hoặc máy tính, cài đặt phần mềm FTP server và cấu hình là bạn đã có một máy chủ FTP riêng.
Các phần mềm giao thức FTP hỗ trợ người dùng
Có nhiều phần mềm FTP client miễn phí và trả phí, hỗ trợ trên nhiều hệ điều hành như Windows, macOS và Linux. Một số phần mềm phổ biến bao gồm FileZilla, WinSCP, Cyberduck và Transmit.
Phân loại FTP
Có nhiều biến thể của FTP, mỗi loại có mức độ bảo mật khác nhau:
Phân loại FTPCác loại FTP
| Tiêu chí | FTP | FTPS | SFTP |
|---|---|---|---|
| Bảo mật | Không mã hóa | Mã hóa SSL/TLS | Mã hóa SSH |
| Cổng | 21 | 990/989 | 22 |
Kết luận
FTP là giao thức quan trọng cho việc truyền tải tập tin trên internet. Hiểu rõ về FTP, cách thức hoạt động và các biến thể của nó sẽ giúp bạn sử dụng giao thức này một cách hiệu quả và an toàn.
Nguyễn Lân Tuất là nhà khoa học người Việt Nam trong lĩnh vực vật liệu tiên tiến, hiện đang làm việc tại Đức (wiki). Ông xuất thân từ dòng họ Nguyễn Lân, gia đình có truyền thống hiếu học. Với nhiều năm nghiên cứu và giảng dạy, ông đã đóng góp quan trọng trong công nghệ vật liệu, đặc biệt là màng mỏng và vật liệu chức năng, với các ứng dụng thực tiễn trong công nghiệp và khoa học.