Sự Khác Biệt Giữa Lao Động Cụ Thể và Lao Động Trừu Tượng

Minh họa về lao động cụ thể trong nông nghiệp (Hình từ internet)

Lao động cụ thể là gì?

Lao động cụ thể và lao động trừu tượng không phải là hai loại lao động riêng biệt mà là hai mặt của cùng một quá trình lao động sản xuất hàng hóa.

(1) Lao động cụ thể:

Lao động cụ thể là lao động có ích được thực hiện dưới một hình thức cụ thể, gắn liền với một nghề nghiệp chuyên môn nhất định. Mỗi loại lao động cụ thể có mục đích, phương pháp, công cụ lao động, đối tượng lao động và kết quả lao động riêng.

Ví dụ: Lao động của người nông dân trồng lúa khác với lao động của người thợ may. Họ có mục đích, đối tượng, phương pháp, công cụ và kết quả sản xuất khác nhau.

• Lao động cụ thể là nền tảng của phân công lao động xã hội. Sự phát triển của kinh tế hàng hóa dẫn đến sự đa dạng và phong phú của các hình thức lao động cụ thể.
• Mỗi lao động cụ thể tạo ra một giá trị sử dụng nhất định, đáp ứng một nhu cầu cụ thể của con người.
• Lao động cụ thể là phạm trù vĩnh viễn, tồn tại trong mọi xã hội, mặc dù hình thức của nó có thể thay đổi theo sự phát triển của xã hội.

Lao động trừu tượng là gì?

(2) Lao động trừu tượng:

Lao động trừu tượng là lao động của người sản xuất hàng hóa được xem xét ở dạng chung nhất, bỏ qua hình thức biểu hiện cụ thể của nó. Đó là sự tiêu hao sức lao động, sức cơ bắp, thần kinh của con người trong quá trình sản xuất.

• Lao động trừu tượng tạo ra giá trị của hàng hóa. Giá trị này được thể hiện bằng thời gian lao động xã hội cần thiết để sản xuất ra hàng hóa đó.
• Lao động trừu tượng là phạm trù lịch sử, chỉ xuất hiện trong nền sản xuất hàng hóa, khi sản phẩm được sản xuất để trao đổi, mua bán trên thị trường.
• Lao động trừu tượng là lao động đồng nhất về chất, không phân biệt ngành nghề hay hình thức lao động cụ thể.

Mâu thuẫn giữa lao động tư nhân và lao động xã hội

Trong nền sản xuất hàng hóa, lao động cụ thể thể hiện thành lao động tư nhân, còn lao động trừu tượng thể hiện thành lao động xã hội. Mâu thuẫn cơ bản của nền sản xuất hàng hóa chính là mâu thuẫn giữa lao động tư nhân và lao động xã hội.

Mâu thuẫn này biểu hiện ở một số khía cạnh:

• Sản phẩm do người sản xuất tạo ra có thể không phù hợp với nhu cầu của xã hội.
• Hao phí lao động cá biệt của người sản xuất có thể cao hơn hoặc thấp hơn hao phí lao động xã hội cần thiết.
• Mâu thuẫn này tiềm ẩn khả năng dẫn đến sản xuất thừa.

So sánh lao động cụ thể và lao động trừu tượng

Lao động cụ thể và lao động trừu tượng là hai mặt không thể tách rời của lao động sản xuất hàng hóa. Lao động cụ thể tạo ra giá trị sử dụng, tức là khả năng thỏa mãn nhu cầu của con người. Còn lao động trừu tượng tạo ra giá trị của hàng hóa.

Bảng so sánh:

Tiêu chí	Lao động trừu tượng	Lao động cụ thể
Tính chất	Chung	Đặc thù
Mục đích	Tạo ra giá trị	Tạo ra giá trị sử dụng
Nội dung	Sự tiêu hao sức lao động chung	Sự tiêu hao sức lao động đặc thù
Hình thức	Không có hình thức cụ thể	Có hình thức cụ thể
Ngành nghề	Không phụ thuộc vào ngành nghề	Phụ thuộc vào ngành nghề

Mục tiêu sản xuất hàng hóa nông nghiệp tại Việt Nam

Nghị quyết 19-NQ/TW năm 2022 về nông nghiệp, nông dân, nông thôn đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 đã đề ra mục tiêu phát triển sản xuất hàng hóa nông nghiệp, cụ thể:

• Mục tiêu đến năm 2030: Nông nghiệp phát triển nhanh, bền vững, hiệu quả, đảm bảo an ninh lương thực quốc gia, quy mô sản xuất hàng hóa nông sản ngày càng lớn, bảo đảm môi trường sinh thái, thích ứng với biến đổi khí hậu.

• Tầm nhìn đến năm 2045: Nông nghiệp sinh thái, sản xuất hàng hóa quy mô lớn, có giá trị gia tăng cao, gắn kết chặt chẽ với thị trường trong và ngoài nước, công nghiệp chế biến và bảo quản nông sản hiện đại, xuất khẩu nhiều loại nông sản đứng hàng đầu thế giới.