Mô Hình Định Giá Tài Sản Vốn (CAPM) là gì?

Mô hình định giá tài sản vốn (CAPM – Capital Asset Pricing Model) là gì? CAPM là một mô hình tài chính quan trọng, được sử dụng để ước tính lợi nhuận kỳ vọng của một khoản đầu tư dựa trên rủi ro hệ thống của nó. Bài viết này sẽ giải đáp các câu hỏi thường gặp về CAPM, giúp bạn hiểu rõ hơn về cách thức hoạt động và ứng dụng của mô hình này.

CAPM là gì?

CAPM mô tả mối quan hệ giữa rủi ro và lợi nhuận kỳ vọng. Mô hình này cho rằng lợi nhuận kỳ vọng của một chứng khoán bằng tổng của lợi nhuận không rủi ro và phần bù rủi ro, được tính toán dựa trên rủi ro hệ thống (beta) của chứng khoán đó. Rủi ro không hệ thống không được xem xét trong CAPM vì nhà đầu tư có thể đa dạng hóa danh mục đầu tư để loại bỏ loại rủi ro này.

Đường thị trường chứng khoán (SML) biểu diễn mối quan hệ giữa lợi nhuận kỳ vọng và beta.

Giả định của mô hình CAPM là gì?

Mô hình CAPM được xây dựng dựa trên một số giả định, bao gồm:

• Thị trường vốn hiệu quả: Thông tin được phân phối đầy đủ và tức thì đến tất cả nhà đầu tư. Chi phí giao dịch không đáng kể. Không có hạn chế đầu tư. Không có nhà đầu tư nào đủ lớn để tác động đến giá cả thị trường.
• Kỳ vọng nắm giữ một năm: Nhà đầu tư được giả định là kỳ vọng nắm giữ chứng khoán trong một năm và có hai lựa chọn đầu tư: tài sản không rủi ro và danh mục thị trường.

Công thức tính CAPM là gì?

Công thức CAPM được biểu diễn như sau:

E(Ri) = Rf + βi * [E(Rm) – Rf]

Trong đó:

• E(Ri): Lợi nhuận kỳ vọng của chứng khoán i
• Rf: Lợi nhuận của tài sản không rủi ro
• βi: Hệ số beta của chứng khoán i, đo lường mức độ biến động của chứng khoán so với thị trường.
• E(Rm): Lợi nhuận kỳ vọng của thị trường
• [E(Rm) – Rf]: Phần bù rủi ro thị trường

Ý nghĩa của Beta trong CAPM là gì?

Beta (β) là thước đo độ nhạy cảm của lợi nhuận một chứng khoán so với biến động của thị trường.

• β = 0: Chứng khoán không biến động theo thị trường, lợi nhuận kỳ vọng bằng lợi nhuận không rủi ro.
• β = 1: Chứng khoán biến động cùng chiều và cùng mức độ với thị trường.
• β > 1: Chứng khoán biến động mạnh hơn thị trường, rủi ro cao hơn.
• β < 1: Chứng khoán biến động ít hơn thị trường, rủi ro thấp hơn.

Ứng dụng của CAPM trong thực tế là gì?

CAPM được ứng dụng rộng rãi trong đầu tư, bao gồm:

• Ước tính lợi nhuận kỳ vọng: CAPM giúp nhà đầu tư ước tính lợi nhuận kỳ vọng của một cổ phiếu hoặc danh mục đầu tư dựa trên mức độ rủi ro của chúng.
• Lựa chọn cổ phiếu: CAPM hỗ trợ nhà đầu tư lựa chọn cổ phiếu phù hợp với khẩu vị rủi ro và mục tiêu đầu tư.
• Đánh giá hiệu quả danh mục đầu tư: CAPM có thể được sử dụng để đánh giá hiệu quả hoạt động của một danh mục đầu tư so với thị trường.

Hạn chế của mô hình CAPM là gì?

Mặc dù được sử dụng rộng rãi, CAPM cũng có một số hạn chế:

• Giả định khó đáp ứng: Các giả định của CAPM, chẳng hạn như thị trường vốn hiệu quả, khó có thể hoàn toàn đúng trong thực tế.
• Khó khăn trong việc xác định đầu vào: Việc xác định lợi nhuận không rủi ro và lợi nhuận kỳ vọng của thị trường có thể gặp khó khăn.

Kết luận

CAPM là một mô hình hữu ích để hiểu mối quan hệ giữa rủi ro và lợi nhuận. Tuy nhiên, nhà đầu tư nên kết hợp CAPM với các phương pháp phân tích khác để đưa ra quyết định đầu tư hiệu quả. Hiểu rõ về CAPM và các hạn chế của nó sẽ giúp bạn áp dụng mô hình này một cách chính xác và hiệu quả hơn trong quá trình đầu tư.