Ngày Giỗ Là Gì? Tìm Hiểu Về Phong Tục Tưởng Nhớ Tổ Tiên

Ngày giỗ là một nét đẹp văn hóa truyền thống của người Việt, thể hiện lòng biết ơn và sự kính trọng đối với ông bà, tổ tiên. Vậy chính xác ngày giỗ là gì, ý nghĩa của nó ra sao và có những loại ngày giỗ nào? Bài viết này sẽ giải đáp tất cả những thắc mắc đó.

Ngày Giỗ Là Gì?

Ngày giỗ, hay còn gọi là ngày kỵ nhật, là ngày kỷ niệm ngày mất của người thân đã khuất. Hàng năm, vào ngày này, con cháu dù bận rộn đến đâu cũng sẽ tưởng nhớ đến người đã khuất bằng mâm cơm, cỗ bàn và nghi thức cúng giỗ. Từ “làm giỗ” thường được dùng thay cho “cúng giỗ”, bởi vì không phải ai cũng theo tôn giáo hoặc tin vào việc thờ cúng. Tuy nhiên, việc tổ chức ngày giỗ vẫn mang ý nghĩa tưởng nhớ và tri ân. Bạn đã bao giờ thắc mắc 420 là gì chưa?

Ngày giỗ cũng là dịp để sum họp gia đình, họ hàng và bạn bè. Ở nông thôn, đây còn là dịp để “trả nợ miệng”, mời lại những người đã từng mời mình trong các dịp giỗ chạp trước đó. Tùy vào hoàn cảnh gia đình, số lượng con cháu và mối quan hệ với người đã khuất mà ngày giỗ có thể được tổ chức lớn hay nhỏ. Thông thường, giỗ cha mẹ, ông bà thường được tổ chức long trọng hơn giỗ anh em, chú bác hay các vị cao tằng tổ khảo, tỷ.

Bên cạnh những ngày giỗ lớn, cũng có những ngày giỗ nhỏ, gọi là giỗ mọn, chỉ cúng trong nhà và ăn uống cùng gia đình.

Tóm lại, ngày giỗ là dịp để tưởng nhớ người đã khuất với mâm cơm và nghi thức tùy theo phong tục gia đình. Trong ngày giỗ, có sự phân biệt giữa giỗ đầu (tiểu tường), giỗ hết (đại tường) và các ngày kỵ nhật sau này (cát kỵ).

Ngày Giỗ Đầu (Tiểu Tường) Là Gì?

Giỗ đầu, hay tiểu tường, là ngày giỗ tròn một năm sau ngày mất. Vì nỗi đau mất mát vẫn còn, nên ngày này thường được tổ chức lớn. Con cháu thường mặc tang phục như trong ngày đưa ma để bày tỏ lòng thương tiếc. Một số gia đình có điều kiện còn mời phường kèn thổi từ lễ tiên thường (ngày trước giỗ) cho đến hết ngày giỗ.

Ngoài ra, người ta còn chuẩn bị những vật dụng như quần áo, giường màn, bát đĩa, thậm chí cả xe cộ, thuyền bè,… cho người đã khuất, với niềm tin rằng ở thế giới bên kia, họ cũng cần những vật dụng này. Bạn có biết ngày 9 tháng 8 là ngày gì không?

Ngày Giỗ Hết (Đại Tường) Là Gì?

Đại tường, hay giỗ hết, là ngày giỗ tròn hai năm sau ngày mất. Đây là lần cuối cùng con cháu mặc tang phục. Lễ đại tường thường được tổ chức rất long trọng, nhất là ở những gia đình khá giả, như một cách để con cháu thể hiện lòng hiếu thảo. Sau đại tường, con cháu làm lễ trừ phục (bỏ tang) và trở lại cuộc sống bình thường.

Ngày Giỗ Thường (Cát Kỵ) Là Gì?

Từ năm thứ ba trở đi, ngày giỗ được gọi là giỗ thường, hay cát kỵ (ngày giỗ lành). Tên gọi này xuất phát từ việc sau hai năm (tiểu tường và đại tường), hài cốt thường được bốc lên và chôn cất ở nơi khác (cát táng). Lễ cúng trong ngày giỗ thường đơn giản hơn, không còn tiếng khóc than hay tiếng kèn như giỗ đầu và giỗ hết. Bạn có biết lá lô hội có tác dụng gì không?

Ngày Tiên Thường Là Gì?

Tiên thường, hay cáo giỗ, là ngày trước ngày giỗ chính thức. Trong ngày này, con cháu “báo cáo” với Thổ Công về việc tổ chức giỗ vào ngày hôm sau và mời hương hồn người đã khuất về dự. Tiên thường chỉ được thực hiện trong những ngày giỗ lớn như giỗ cha mẹ, ông bà. Trong ngày tiên thường, bàn thờ được dọn dẹp sạch sẽ, con cháu thường đến nhà trưởng tộc để phụ giúp chuẩn bị cỗ bàn và lễ vật cho ngày giỗ chính. Bạn có biết hươu cao cổ trong tiếng anh là gì không? Chắc hẳn sẽ rất thú vị đấy!

Hy vọng bài viết này đã giúp bạn hiểu rõ hơn về ngày giỗ. Việc gìn giữ và phát huy những nét đẹp văn hóa truyền thống như ngày giỗ là trách nhiệm của mỗi người con đất Việt. Bạn có biết 1-5-1930 là sự kiện gì không?