Khách Quan Là Gì? Sự Khác Biệt Giữa Khách Quan và Chủ Quan

khách quan là gì

Khách Quan Là Gì?

Khách quan và chủ quan là hai khái niệm quen thuộc trong cuộc sống hàng ngày, thường được sử dụng khi đánh giá sự vật, hiện tượng. Tuy nhiên, định nghĩa chính xác “khách quan là gì” lại khá phức tạp.

Trong triết học, khách quan chỉ những tồn tại độc lập, không phụ thuộc vào chủ thể nào. Nói cách khác, chúng tồn tại bên ngoài và không bị ảnh hưởng bởi ý chí con người.

Khách quan là việc dựa trên thực tế để đánh giá công bằng, không bị chi phối bởi cảm xúc hay niềm tin cá nhân.

Vậy trong đời sống, “khách quan là gì”?

• Khách quan là sự việc diễn ra ngoài ý muốn, không thể thay đổi.
• Khách quan là nhìn nhận sự việc, con người một cách công bằng, không thiên vị, thành kiến. Nhận định khách quan thường trung lập và được nhiều người đồng tình.
• Khách quan là đánh giá dựa trên sự kiện có thật, đã được chứng minh, không xuất phát từ ý thức chủ quan. Đây là những dữ kiện quan sát, định lượng và chứng minh được.

Ví dụ: Trong một cuộc tranh luận, mỗi người đều có quan điểm riêng và cho rằng mình đúng. Một người thứ ba, không liên quan, sẽ lắng nghe và đưa ra đánh giá dựa trên kiến thức, kinh nghiệm của mình mà không thiên vị ai. Ý kiến của người thứ ba này được coi là khách quan.

Sự Khác Biệt Giữa Chủ Quan và Khách Quan Là Gì?

Về Mặt Lý Thuyết

Chủ quan trái ngược với khách quan, là nhìn nhận, đánh giá dựa trên quan điểm cá nhân, mang tính thiên vị, dẫn đến kết quả thiếu chính xác. Chủ quan cũng là những sự việc nằm trong tầm kiểm soát của con người và có thể thay đổi.

Về Phạm Vi Sử Dụng

• Khách quan bắt buộc trong biên soạn tài liệu nghiên cứu, học tập, cung cấp thông tin như sách giáo khoa, báo chí, ấn phẩm khoa học.
• Chủ quan mang tính cá nhân, thường xuất hiện trong các cuộc trò chuyện, thảo luận hàng ngày hoặc trên mạng xã hội, nơi mọi người tự do bày tỏ quan điểm.

Về Tính Thuyết Phục

• Đánh giá khách quan dựa trên sự thật, được nhiều người đồng tình nên có độ tin cậy cao, dễ thuyết phục người khác.
• Đánh giá chủ quan mang tính cá nhân, ít được đồng tình nên khó thuyết phục.

Về Sự Vận Hành và Phát Triển Xã Hội

Khách quan quan trọng trong việc ra quyết định vì thể hiện ý chí tập thể. Tuy nhiên, để xã hội phát triển, cần khuyến khích và tôn trọng quan điểm chủ quan. Chủ quan và khách quan không thể tách rời, có chủ quan mới có khách quan. Khi quan điểm chủ quan được số đông công nhận, nó sẽ trở thành khách quan. Ví dụ, việc trưng cầu dân ý trước khi ban hành luật giúp tiếp thu quan điểm mới, điều chỉnh luật cho phù hợp thực tiễn.

Mặc dù đối lập, khách quan và chủ quan có mối liên hệ chặt chẽ, bổ khuyết cho nhau, giúp xã hội vận hành ổn định và phát triển.