Table of Contents
Soạn bài Tấm lòng người mẹ – Ngữ Văn 11 Cánh Diều
1. Tác giả và tác phẩm
- Victor Hugo (1802-1885): Đại văn hào Pháp, nổi tiếng với các tác phẩm kinh điển như Những Người Khốn Khổ, Nhà Thờ Đức Bà Paris. Ông là cây đại thụ của chủ nghĩa lãng mạn, kết hợp với cảm quan hiện thực, đề cao tình yêu thương, công bằng xã hội và tiến bộ nhân loại.
- Những Người Khốn Khổ (1862): Tiểu thuyết nổi tiếng thế giới, khắc họa bức tranh xã hội Pháp thế kỷ 19, với những số phận khốn cùng bị xã hội chà đạp. Câu chuyện về Jean Valjean, người tù khổ sai tìm thấy ánh sáng lương tri, là biểu tượng cho lòng nhân ái và sức mạnh của sự cứu rỗi. Đoạn trích Tấm Lòng Người Mẹ nằm ở phần đầu tác phẩm, tập trung vào nỗi khổ của Fantine và tình mẫu tử thiêng liêng.
2. Bối cảnh đoạn trích
Fantine, cô gái trẻ bị người yêu ruồng bỏ, phải gửi con gái Cosette cho gia đình Thenardier nuôi. Để có tiền gửi cho con, cô phải làm việc vất vả, bán tóc, bán răng, và cuối cùng rơi vào con đường bán dâm.
Tấm lòng người mẹ – Những hi sinh cao cả
Câu 1: Đoạn trích sử dụng ngôi kể thứ ba, người kể chuyện đứng ngoài câu chuyện, quan sát và thuật lại diễn biến.
Câu 2: Câu đầu và câu cuối phần (1) miêu tả sự nghèo khổ, túng quẫn của Fantine: sống trong căn gác xép tồi tàn, cơ cực kiếm sống.
Câu 3: Phần (2) kể về việc Fantine bán mái tóc vàng để mua váy len cho Cosette.
Câu 4: Phần (3) kể về việc Fantine nhổ hai chiếc răng cửa để có tiền gửi cho con.
Câu 5: Hai đồng vàng là tất cả những gì Fantine có được sau khi bán răng, nó tượng trưng cho sự hi sinh tột cùng của người mẹ.
Câu 6: Việc Fantine đọc đi đọc lại bức thư cho thấy nỗi nhớ con da diết và sự tuyệt vọng trước hoàn cảnh.
Câu 7: Phần (4) miêu tả cuộc sống của Fantine sau khi bán tóc, bán răng: cô ngày càng suy sụp, bế tắc và buộc phải bán thân.
Câu 8: Sau khi đọc thư, Fantine đau khổ, dằn vặt, cảm thấy bất lực nhưng vẫn quyết tâm làm mọi cách để cứu con.
Phân tích chi tiết và tư tưởng tác giả
Câu 1: Nội dung chính của đoạn trích là tình mẫu tử thiêng liêng, sự hi sinh vô bờ bến của Fantine dành cho con gái.
Câu 2: Tình huống truyện: Fantine rơi vào hoàn cảnh khốn cùng, phải lựa chọn giữa sự sống còn của bản thân và hạnh phúc của con gái. Không gian chật hẹp, tăm tối, thời gian chiều tối, đêm đen càng làm nổi bật sự bế tắc. Những chi tiết này góp phần khắc họa số phận bi thảm của người mẹ và tình yêu thương con vô bờ bến.
Câu 3: Hoàn cảnh của Fantine: nghèo khổ, túng quẫn, bị bóc lột. Cô đã bán tóc, bán răng, bán thân để cứu con. Hành động của Fantine thể hiện tình mẫu tử cao cả, sẵn sàng hi sinh tất cả vì con.
Câu 4: Đoạn trích thể hiện tư tưởng nhân đạo sâu sắc của Victor Hugo: lên án xã hội bất công, đồng cảm với những số phận bi thảm, đề cao tình yêu thương và lòng vị tha.
Câu 5: So sánh Chí Phèo (Nam Cao) và Fantine (Victor Hugo):
- Giống nhau: Đều là những con người khốn khổ, bị xã hội chà đạp, tha hóa, khao khát hạnh phúc.
- Khác nhau: Chí Phèo tìm đến cái chết sau khi bị cự tuyệt tình yêu và quyền làm người. Fantine, dù bị dồn đến đường cùng, vẫn giữ vững tình mẫu tử, hi sinh tất cả vì con.
Câu 6: Đoạn trích phản ánh bối cảnh xã hội Pháp thế kỷ 19: bất công, phân hóa giàu nghèo, đẩy người dân vào cảnh khốn cùng. Luật pháp hà khắc, cuộc sống ngột ngạt, tăm tối.
Nguyễn Lân Tuất là nhà khoa học người Việt Nam trong lĩnh vực vật liệu tiên tiến, hiện đang làm việc tại Đức (wiki). Ông xuất thân từ dòng họ Nguyễn Lân, gia đình có truyền thống hiếu học. Với nhiều năm nghiên cứu và giảng dạy, ông đã đóng góp quan trọng trong công nghệ vật liệu, đặc biệt là màng mỏng và vật liệu chức năng, với các ứng dụng thực tiễn trong công nghiệp và khoa học.