Liên Minh Giai Cấp Công Nhân, Nông Dân và Trí Thức: Quan Điểm của Chủ Nghĩa Mác – Lênin

Quan điểm của C. Mác và Ph. Ăngghen về liên minh công – nông

C. Mác và Ph. Ăngghen đã khẳng định tầm quan trọng của liên minh công – nông trong thắng lợi của các cuộc cách mạng. Sự ủng hộ của giai cấp nông dân đối với giai cấp vô sản là yếu tố sống còn, nếu không, cuộc cách mạng sẽ thất bại. Bài học từ Công xã Paris (1871) cho thấy rõ vai trò của nông dân không chỉ trong việc giành mà còn trong việc giữ chính quyền.

Liên minh này không chỉ cần thiết cho giai cấp công nhân mà còn cho chính giai cấp nông dân. Sự giải phóng thực sự của nông dân khỏi ách áp bức bóc lột của giai cấp tư sản chỉ có thể đạt được thông qua liên minh với giai cấp công nhân. C. Mác khẳng định giai cấp vô sản là người bạn đồng minh, người lãnh đạo tự nhiên của nông dân trong cuộc đấu tranh chống tư sản phản cách mạng.

Đặc điểm kinh tế – xã hội, văn hóa – tư tưởng của nông dân, đặc biệt là tiểu nông, khiến họ trở thành tầng lớp trung gian, có thể ngả theo giai cấp công nhân hoặc tư sản. Chính vì vậy, việc thể hiện và bảo vệ lợi ích của nông dân là chìa khóa để xây dựng liên minh vững chắc.

Liên minh công – nông không chỉ giới hạn ở chính trị mà còn mở rộng sang kinh tế. Trong giai đoạn xây dựng chủ nghĩa xã hội, liên minh kinh tế là nền tảng, là cơ sở cho các liên minh khác. Nhiệm vụ của chính đảng vô sản là giúp nông dân nhận thức được sự tuyệt vọng của họ dưới chế độ tư bản và lợi ích của việc chuyển đổi sang sản xuất hợp tác xã.

C. Mác và Ph. Ăngghen cũng đề ra các nguyên tắc cải tạo xã hội chủ nghĩa đối với nông nghiệp và nông dân, bao gồm: không sử dụng bạo lực, tôn trọng sự tự nguyện và tiến hành từng bước từ thấp đến cao. Sự hỗ trợ của nhà nước là cần thiết để nông dân chuyển đổi sang chủ nghĩa xã hội một cách thuận lợi.

Cuối cùng, C. Mác phê phán quan điểm của phái Látxan, cho rằng chỉ có giai cấp vô sản mới là cách mạng, còn các giai cấp khác là phản động. Ông khẳng định đây là sự xuyên tạc, phủ nhận khả năng tham gia cách mạng của nông dân và tiểu tư sản, đẩy giai cấp vô sản vào thế cô lập.

Quan điểm của V.I. Lênin về liên minh công – nông

V.I. Lênin kế thừa và phát triển quan điểm của C. Mác và Ph. Ăngghen, khẳng định liên minh công – nông – trí thức là nguyên tắc tối cao của chuyên chính vô sản. Chuyên chính vô sản là sự liên minh đặc biệt giữa giai cấp vô sản với các tầng lớp lao động khác, nhằm lật đổ tư bản và xây dựng chủ nghĩa xã hội. Trong liên minh này, giai cấp công nhân là lực lượng lãnh đạo, thông qua Đảng Cộng sản.

Khi chuyển sang giai đoạn chuyên chính vô sản, chính trị kinh tế trở thành trọng tâm, liên minh phải dựa trên nền tảng kinh tế. Việc gắn công nghiệp với nông nghiệp và khoa học công nghệ hiện đại là yếu tố then chốt. Lênin nhấn mạnh tầm quan trọng của liên minh công – nông – trí thức, khẳng định sự kết hợp giữa khoa học, giai cấp vô sản và kỹ thuật sẽ tạo nên sức mạnh vô địch.

V.I. Lênin cũng phê phán quan điểm của phái dân túy, coi nông dân là lực lượng chủ yếu của cách mạng. Ông khẳng định vai trò lịch sử của giai cấp công nhân trong đấu tranh chống tư bản và tầm quan trọng của liên minh với nông dân. Đường lối là của một giai cấp, nhưng lợi ích là của liên minh giai cấp.

V.I. Lênin cũng đề cập đến vấn đề thỏa hiệp, kể cả với giai cấp tư sản, trong đấu tranh cách mạng. Thỏa hiệp là cần thiết trong những hoàn cảnh khó khăn để tránh tổn thất và chuẩn bị cho những thắng lợi lớn hơn. Tuy nhiên, thỏa hiệp không được làm phương hại đến ảnh hưởng của giai cấp vô sản.

Liên minh giai cấp trong bối cảnh hiện nay

Quan điểm của chủ nghĩa Mác – Lênin về liên minh giai cấp vẫn còn nguyên giá trị, nhưng cần được bổ sung và phát triển cho phù hợp với bối cảnh hiện nay. Cơ cấu xã hội – giai cấp đã thay đổi, quá trình trí thức hóa công nhân và công nhân hóa nông dân diễn ra mạnh mẽ. Do đó, cần xác định lại vị trí, vai trò của các giai cấp, tầng lớp trong khối liên minh, nội dung, nguyên tắc và phương thức tập hợp lực lượng.

Quá trình nhận thức của Đảng Cộng sản Việt Nam về liên minh giai cấp

Đảng Cộng sản Việt Nam luôn trung thành với quan điểm của chủ nghĩa Mác – Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh về liên minh giai cấp. Từ năm 1951, Đảng đã xác định liên minh công – nông – trí thức là nền tảng của chính quyền. Qua các kỳ Đại hội, Đảng tiếp tục khẳng định và củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc trên cơ sở liên minh này, nhằm mục tiêu “Dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”.