Xây Dựng Nền Văn Hóa Việt Nam Tiên Tiến, Đậm Đà Bản Sắc Dân Tộc

1. Giá trị văn hóa cốt lõi và sức mạnh dân tộc

Giá trị văn hóa, kết tinh từ quá trình lịch sử, là nền tảng tinh thần, động lực phát triển và điều tiết xã hội. Lịch sử Việt Nam chứng minh, hệ giá trị văn hóa là sức mạnh nội sinh giúp dân tộc ta chiến thắng trong dựng nước và giữ nước. Thời đại Hồ Chí Minh, các giá trị văn hóa khơi dậy khát vọng độc lập, thống nhất đất nước, làm nên chiến thắng Điện Biên Phủ và Đại thắng mùa Xuân 1975.

Hơn 35 năm đổi mới, kinh tế chuyển từ tập trung sang thị trường, xã hội từ nông nghiệp sang công nghiệp hiện đại. Toàn cầu hóa và Cách mạng công nghiệp 4.0 mang đến cơ hội và thách thức. Hệ giá trị văn hóa biến đổi, song các giá trị cốt lõi như yêu nước, nhân ái, đoàn kết vẫn được gìn giữ. Văn hóa là nền tảng tinh thần, mục tiêu và động lực phát triển đất nước trong bối cảnh mới.

2. Bản sắc văn hóa dân tộc và tính thống nhất trong đa dạng

Giá trị văn hóa là cơ sở xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc. Văn hóa tiên tiến mang giá trị yêu nước, tiến bộ, lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội. Bản sắc dân tộc gồm những giá trị truyền thống tốt đẹp, tinh hoa cộng đồng các dân tộc Việt Nam.

Nền văn hóa Việt Nam thống nhất trong đa dạng. Tính thống nhất từ bản sắc văn hóa dân tộc, tính đa dạng từ sắc thái văn hóa các dân tộc, địa phương. 54 dân tộc Việt Nam, dù khác biệt về ngôn ngữ, phong tục, đều chung mục tiêu dựng nước và giữ nước. Sự đa dạng văn hóa các dân tộc tạo nên tính thống nhất trong đa dạng của nền văn hóa Việt Nam. Bảo đảm tính thống nhất trong đa dạng là nội dung cơ bản xây dựng nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.

3. Thành tựu và hạn chế trong xây dựng văn hóa

Xây dựng nền văn hóa Việt Nam đạt nhiều kết quả: nhận thức về văn hóa nâng cao, di sản văn hóa được bảo tồn và phát triển, văn hóa trong chính trị và kinh tế được coi trọng, đời sống văn hóa nhân dân phong phú.

Tuy nhiên, còn nhiều hạn chế: văn hóa chưa được quan tâm tương xứng, môi trường văn hóa bị ô nhiễm bởi tệ nạn xã hội, khoảng cách hưởng thụ văn hóa giữa các vùng miền còn lớn, công tác bảo tồn di sản chưa hiệu quả, nhập khẩu sản phẩm văn hóa nước ngoài thiếu chọn lọc.

4. Giải pháp xây dựng và phát triển văn hóa

Để xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, cần thực hiện đồng bộ các giải pháp:

• Nâng cao nhận thức về vai trò của văn hóa, phát huy sức mạnh tổng hợp của hệ thống chính trị.
• Đổi mới thể chế văn hóa, hoàn thiện cơ chế chính sách, gắn kết văn hóa với chính trị và kinh tế.
• Triển khai chiến lược phát triển công nghiệp văn hóa, nâng cao năng lực sản xuất sản phẩm văn hóa.
• Xã hội hóa hoạt động văn hóa, nghệ thuật, đa dạng hóa nguồn lực.
• Tôn vinh gương người tốt, việc tốt, khơi dậy khát vọng phát triển đất nước.
• Xử lý hài hòa mối quan hệ giữa ý thức quốc gia – dân tộc và ý thức dân tộc – tộc người, bảo đảm tính thống nhất trong đa dạng của văn hóa Việt Nam.