Hàng hóa sức lao động là gì? Đặc điểm và thuộc tính

Hàng hóa sức lao động là gì?

Hàng hóa sức lao động là khả năng lao động của con người được đưa ra thị trường như một loại hàng hóa để trao đổi và mua bán. Nói cách khác, đó là việc người lao động “bán” sức lao động của mình (thể lực, trí lực, kỹ năng,…) cho người sử dụng lao động trong một khoảng thời gian nhất định để đổi lấy tiền lương. Khác với các hàng hóa thông thường, hàng hóa sức lao động mang tính đặc thù, gắn liền với con người và chịu sự chi phối của nhiều yếu tố kinh tế, xã hội. Ví dụ, một họa sĩ sử dụng kỹ năng vẽ tranh của mình để tạo ra một bức tranh và bán nó, thì kỹ năng vẽ tranh chính là hàng hóa sức lao động của anh ta. Tương tự, một người thợ may dùng kỹ năng may vá để tạo ra quần áo, một nhạc sĩ sáng tác bài hát,… tất cả đều là biểu hiện của hàng hóa sức lao động. Để hiểu rõ hơn về hoán dụ là gì, bạn có thể tham khảo thêm.

Đặc điểm của hàng hóa sức lao động

Hàng hóa sức lao động có những đặc điểm riêng biệt so với hàng hóa thông thường:

• Người lao động chỉ bán quyền sử dụng, không bán quyền sở hữu: Người lao động chỉ cho phép người sử dụng lao động sử dụng sức lao động của mình trong thời gian và phạm vi công việc đã thỏa thuận, chứ không bán hoàn toàn sức lao động đó. Họ vẫn có quyền tự do lựa chọn công việc và chấm dứt hợp đồng lao động theo quy định của pháp luật.
• Việc bán sức lao động có thời hạn: Dù là hợp đồng lao động không xác định thời hạn, người lao động vẫn có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động theo quy định tại Điều 35 Bộ luật Lao động 2019.
• Giá trị bao gồm yếu tố tinh thần và lịch sử: Giá trị của hàng hóa sức lao động không chỉ phụ thuộc vào thời gian lao động vật chất mà còn chịu ảnh hưởng bởi trình độ kỹ năng, kinh nghiệm, kiến thức tích lũy được qua quá trình học tập và làm việc.
• Tích lũy kinh nghiệm và nâng cao tay nghề: Quá trình sử dụng sức lao động cũng là quá trình người lao động tích lũy kinh nghiệm, nâng cao tay nghề, từ đó nâng cao năng suất lao động.
• Tạo ra giá trị mới lớn hơn giá trị bản thân: Hàng hóa sức lao động trong quá trình tiêu dùng (làm việc) có khả năng tạo ra giá trị mới lớn hơn giá trị của bản thân nó (lương). Đây chính là nguồn gốc của lợi nhuận cho người sử dụng lao động.

hàng hóa sức lao động

Hình ảnh minh họa: Một người thợ mộc đang làm việc, thể hiện việc sử dụng hàng hóa sức lao động để tạo ra sản phẩm.

Thuộc tính của hàng hóa sức lao động

Giống như bất kỳ hàng hóa nào khác, hàng hóa sức lao động cũng có hai thuộc tính cơ bản: giá trị và giá trị sử dụng. Bạn đọc có thể tìm hiểu thêm về đặc điểm của quá trình sản xuất tư bản chủ nghĩa là gì để hiểu rõ hơn về bối cảnh kinh tế liên quan.

Giá trị của hàng hóa sức lao động

Giá trị của hàng hóa sức lao động được xác định bởi lượng lao động xã hội cần thiết để tái sản xuất ra nó. Điều này bao gồm chi phí để duy trì cuộc sống của người lao động và gia đình họ, cũng như chi phí đào tạo, nâng cao trình độ chuyên môn. Giá trị này được thể hiện thông qua mức lương mà người lao động nhận được. Mức lương cao hay thấp phụ thuộc vào nhiều yếu tố như trình độ chuyên môn, kinh nghiệm, ngành nghề, khu vực làm việc,…

Giá trị sử dụng của hàng hóa sức lao động

Giá trị sử dụng của hàng hóa sức lao động là khả năng tạo ra sản phẩm hoặc dịch vụ đáp ứng nhu cầu của xã hội. Giá trị sử dụng này thể hiện qua năng suất lao động, chất lượng sản phẩm, hiệu quả công việc. Người lao động có kỹ năng cao, kinh nghiệm dày dặn, năng suất lao động tốt sẽ tạo ra giá trị sử dụng cao hơn. Có thể thấy giá trị sử dụng của hàng hóa sức lao động chính là mục tiêu mà người sử dụng lao động hướng đến khi tuyển dụng và sử dụng lao động. Tìm hiểu thêm về mục tiêu của cộng đồng chính trị an ninh asean là gì để mở rộng kiến thức về các mục tiêu trong cộng đồng.

Nghiêm cấm bóc lột sức lao động

Bộ luật Lao động 2019 nghiêm cấm mọi hình thức bóc lột sức lao động. Cụ thể, các hành vi lợi dụng danh nghĩa dạy nghề, tập nghề để trục lợi, lôi kéo, dụ dỗ, ép buộc người lao động làm việc trái pháp luật đều bị nghiêm cấm. Việc bảo vệ quyền lợi của người lao động là một trong những nhiệm vụ quan trọng của pháp luật lao động. Bạn có thể tham khảo thêm về bảo hiểm nhân thọ là gì lợi ích của bảo hiểm nhân thọ để hiểu rõ hơn về quyền lợi của người lao động.

Hình ảnh minh họa: Biểu tượng Bộ luật Lao động, nhấn mạnh việc pháp luật bảo vệ người lao động.

Việc hiểu rõ về hàng hóa sức lao động, đặc điểm và thuộc tính của nó là rất quan trọng, không chỉ đối với người lao động mà còn đối với người sử dụng lao động và toàn xã hội. Điều này giúp xây dựng mối quan hệ lao động hài hòa, ổn định và phát triển bền vững. Bạn đọc quan tâm đến sức khỏe khi tham gia giao thông có thể tìm hiểu thêm về khám sức khỏe thi bằng lái xe là khám những gì.